Ai cũng nói về những khó khăn khi đi du học như khó hòa nhập do văn hóa khác biệt hay rào cản ngôn ngữ hay nhớ nhà nhớ gia đình bạn bè… Tuy nhiên hiếm có người nói về những hụt hẫng hay cú sốc khi trở về quê hương của những du học sinh cho dù càng ngày càng có nhiều người có chung cái cảm xúc ấy. Và thậm chí cú sốc tái hòa nhập còn nghiêm trọng hơn cả cú sốc hòa nhập ngay cả khi nơi trở về đã từng là quê nhà yêu dấu, lớn lên từ nhỏ. Chính vì thế, việc tìm ra giải pháp cho những thách thức khi tái hòa nhập tại quê nhà của các du học sinh cũng dần có nhiều sự quan tâm và chia sẻ hơn.
Chán nản và bồn chồn
Đối với những người cảm thấy thời gian sinh sống và học tập ở một đất nước khác thật thú vị và đầy kích thích thì việc trở về nhà với những thói quen cũ, lối sống cũ dường như trở lên nhàm chán và tẻ nhạt. Những thử thách khi du học như thách thức về mặt học thuật, thách thức về văn hóa xã hội mới… dần biến mất khiến cho cuộc sống của du học sinh trở lại với những nếp cũ có phần buồn chán.
Nhớ nhà ngược
Khi nói đến nhà ta nghĩ đến nhà nơi có cha mẹ anh chị em cùng ta lớn lên nhưng “nhà” của tình trạng “nhớ nhà ngược” lại chính là nơi bạn ở khi đi du học. Sau khi dành một khoảng thời gian đáng kể ở một quốc gia khác, nơi bạn ở đó dần trở thành “nhà” – nơi trú ẩn an toàn của bạn, hay có thể gọi là “ngôi nhà thứ hai” của bạn. Chính vì vậy việc trở về nhà có thể không dễ dàng như bạn nghĩ. Bạn có thể sẽ nhớ con người, địa điểm, thái độ hoặc lối sống mà bạn đã quen thuộc ở đất nước theo học đó.
Không có ai thực sự lắng nghe
Gia đình và bạn
bè của bạn có thể không muốn nghe về tất cả các cuộc phiêu lưu và những quan
sát mà bạn có được trong thời gian ở nước ngoài. Có thể họ không hề phủ nhận những điều bạn đã làm được ở đó mà chỉ đơn giản là họ không thấy những trải nghiệm đó của bạn là thú vị. Nhưng điều này vô hình khiến bạn cảm thấy mất động lực hay chán nản khi cảm thấy không có ai thực sự hiểu mình, đồng điệu với mình và muốn lắng nghe mình.Và điều ấy có thể khiến bạn cảm thấy cô đơn ngay tại chính quê hương của mình.
Các mối quan hệ đã thay đổi
Sau một thời gian dài xa cách, mọi người thường cần xây dựng và củng cố lại các mối quan hệ và điều chỉnh để có thể trở thành những mối quan hệ thân thiết như xưa. Đơn giản, cũng như bạn đã thay đổi một số cách nhìn và thái độ của mình khi ở nước ngoài, những người ở quê nhà cũng vậy, có thể họ cũng đã trải qua một số thay đổi. Nếu không linh hoạt và cởi mở thì bạn rất dễ thất bại trong việc xây dựng lại các mối quan hệ “mới” với người thân và bạn bè cũ.
Các vấn đề về bản sắc
Một số du học sinh cảm thấy không chắc chắn lắm về cách
dung hòa giữa cái tôi “cũ” và “mới” của họ. Họ có thể cảm thấy thất vọng về việc không có cơ hội để áp dụng các kỹ năng xã hội, ngôn ngữ và thực tế mới học được ở nước ngoài. Chính vì vậy việc kiên nhẫn và biết tự điều chỉnh giữa các nền văn hóa rất cần thiết cho quá trình trình tái hòa nhập cho các du học sinh khi về nước.
Những người trở về thường lo lắng rằng họ sẽ dần “đánh mất” những trải nghiệm quốc tế của mình. Việc giữ lại những trải nghiệm du học không khó, bạn có thể duy trì liên lạc với những bạn học hay bạn bè quen được khi theo học ở nước ngoài, hoặc nói chuyện với những người cũng có những trải nghiệm tương tự như bạn, theo đuổi sở thích và sử dụng các kỹ năng bạn đã phát triển khi ở nước ngoài vào những sở thích hay hứng thú của bạn. Đây chính là những cách đơn giản có thể làm được nhằm phát huy những điều bạn đã học được cũng như giúp bạn dễ dàng tái hòa nhập tại quê hương và giảm thiểu những tiêu cực của những cú sốc khi quay về quê hương mình sau những năm dài đi du học.
Bị người khác hiểu lầm
Vẫn có một số người còn hiểu sai những lời nói hoặc hành động của những du học sinh và điều ấy vô tình khiến cho việc giao tiếp giữa hai bên gặp nhiều trở ngại. Ví dụ, do ảnh hưởng của văn hóa ngoại lai được tiếp xúc trong quá trình du học, một số câu chuyện cười của du học sinh lại có thể trở thành câu nói đùa vô duyên, thậm chí nghiêm trọng hơn là xúc phạm hay phân biệt chủng tộc… Hay đôi khi những hành động hay lời nói của du học sinh có thể bị coi là khoe mẽ lố bịch tuy nhiên có thể những điều đó chỉ đơn giản là do văn hóa thoáng ở một số quốc gia mà họ đã từng theo học hình thành lên. Hay một ví dụ điển hình thường hay gặp đó là một số người tỏ ra khó chịu khi du học sinh hay chêm thứ tiếng mà học sử dụng khi đi học vào các cuộc nói chuyện. Thực tế, với kinh nghiệm là một người học nhiều ngôn ngữ, đôi khi việc đổi từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác sẽ gặp những điểm dừng do bạn đột nhiên không biết dùng từ gì để diễn tả ý bạn muốn nói chính vì vậy miệng bạn sẽ tự động phát ra thứ tiếng mà ngay lập tức nảy ra trong não bộ bạn lúc đó chứ không hề có ý định khoe mẽ gì.
Cảm giác là người ngoài cuộc hay bị soi xét
Đôi khi việc về nước chẳng được vui vẻ như những gì chúng ta tưởng tượng hay mong đợi. Những chuyện những điều đã từng khiến bạn vui vẻ trước đây không còn vui nữa. Và điều này dễ khiến cho bạn cảm thấy như một kẻ lạc lõng ngay chính tại quê hương hay thậm chí gia đình mình. Hoặc bạn có thể bắt đầu nhìn thấy những cái xấu khó chịu mà chư từng thấy trước đây, hoặc bắt đầu đánh giá, chỉ trích người khác hoặc thứ khác. Chuyện này cũng đã từng xảy ra khi bạn mới tới 1 đất nước mới. Việc so sánh là bình thường nhưng hãy giữ những quan sát đó cho riêng mình cho đến khi bạn bắt đầu quen với cuộc sống nơi ấy và cân bằng nhưng quan điểm văn hóa.
Bài viết có sự tham khảo từ nghiên cứu “Welcome Home: Managing Reentry or Reverse Culture
Shock” by Alice Wu and “The Top Ten Immediate Re-entry Challenges,” by Dr. Bruce LaBrack.
